Czy tłuste ziarna kawy są OK czy NOK?
Tłuste ziarna kawy – tak czy nie?
Otworzyłeś opakowanie kawy ziarnistej i odkryłeś dużo bardzo tłustych, świecących ziaren zamiast typowych suchych, matowych. A może nawet w torebce z kawą znalazłeś olej! Generalnie nie jest to nic strasznego, nie znaczy to od razu, że taka kawa jest do wyrzucenia. Cała sprawa jest bardzo zróżnicowana i mocno subiektywna. Poniżej postaram się Ci wyjaśnić w miarę obiektywnie, abyś mógł sam ocenić czy chcesz czy nie pić taką kawę.
Tłuste ziarna kawy – skąd się biorą?
Ziarna kawy to zasadniczo nasiona, nasiona rośliny zwanej kawowcem. I jak wszystkie nasiona, ziarna kawy zawierają dużo aminokwasów, węglowodanów i tłuszczów. W pewnych okolicznościach również one wydostają się z ziaren. Jednym z powodów wydzielania się oleju z ziaren jest palenie kawy, czyli proces przetworzenia zielonego ziarna. Im więcej ciepła, tym większe prawdopodobieństwo, że otrzymasz tłuste ziarna kawy. Lipidy, czyli tłuszcze, wydostają się podczas długiego procesu palenia i tworzą na nich tłusty film. Może to oznaczać, że oleiste, zwłaszcza ciemno palone ziarna kawy, są bardzo świeże.
Tłuste ziarna kawy – ciemno palone
Zjawisko tłustych, ciemnych ziaren występuje głównie w przypadku bardzo ciemno palonych kaw, jest to palenie tzw. francuskie lub włoskie, czyli ciemne bardzo ciemne. Takie palenie wiąże się ze specyficznymi niuansami smakowymi: bardzo ciemno palone ziarna mają dominujący aromat palenia, mogą nawet smakować bardzo dymnie i przypominać węgiel drzewny. Niektórym to odpowiada, innym nie. Jedno jest jednak pewne: w przypadku bardzo ciemno palonych ziaren oleiste ziarna są raczej oznaką bardzo świeżego palenia, w przeciwieństwie do jasno lub średnio palonych.
Tłuste ziarna kawy – jasno i średnio palone
Jeśli trzymasz w ręku średnio lub nawet jasno palone ziarna i są one oleiste, prawdopodobnie powinieneś unikać tej kawy. W tym przypadku oleje przedostały się z wnętrza na zewnątrz na przestrzeni długiego czasu. Zazwyczaj jasno lub średnio palone ziarna są suche i matowe. Sugeruje to, że kawa jest bardzo stara i była źle lub wręcz nieprawidłowo przechowywana. Pod względem smaku ta kawa z pewnością będzie zwietrzała i mdła. Dlatego nie należy jej pić.
Wykrywanie tłustych ziaren kawy
Rozpoznanie tłustych ziaren kawy jest w rzeczywistości bardzo proste. Otwórz opakowanie i zajrzyj do środka. Jeśli ziarna są tłuste, zobaczysz to od razu. Możesz również powąchać i być może poczujesz zapach w przypadku ciemno palonej kawy ziarna mają aromat dymu i węgla drzewnego, jeśli jednak w przypadku kawa jest jasno i średnio palona, a ziarna są tłuste możesz spodziewać się niezbyt przyjemnego zapachu, wręcz zjełczałego. Taką kawę lepiej wyrzuć do kosza.
Tłuste ziarna kawy – historia
Historycznie, bardzo ciemne palenie stało się modne, gdy popyt na kawę znacznie wzrósł. Nie wszystkie zielone kawy dostępne na rynku były dobrej jakości i aby uniknąć problemów wizualnych zaczęto promować bardzo ciemne palenie, które nazywane jest Włoskim i Francuskim. Poza aspektami wizualnymi chodziło też o to, aby zamaskować słaby, a nawet nieprzyjemny smak kawy, co umożliwiało bardzo ciemne palenie. W takim przypadku kawosze czuliby jedynie dymny aromat palonej kawy lub używali jej do espresso, co oczywiście dawałoby mocny i oleisty smak. Niektóre brazylijskie i kolumbijskie kawy nadają się do bardzo ciemnego palenia. Jednak najczęściej można powiedzieć, że bardzo ciemno palone ziarna kawy są używane, gdy kupuje się tańszą zieloną kawę.
Wielu kawoszy nie lubi ciemno palonych lub oleistych ziaren kawy, ponieważ długi proces palenia zmienia naturalny aromat kawy. Można wręcz powiedzieć, że prażenie pozbawia ziarna całego smaku, wypychając olejki kawowe na powierzchnię. Ponadto część olejków kawowych powinna pozostać w ziarnie, ponieważ jest to ważne dla uzyskania dobrej cremy.
Oleiste ziarna kawy – szkodliwe dla ekspresów?
Choć często używa się ich do espresso, ciemne, oleiste ziarna kawy mogą być szkodliwe dla automatycznych ekspresów do kawy, ekspresów w pełni automatycznych lub młynków do kawy. Olej może gromadzić się w ekspresie i młynku, przyczyniając się do zacinania się elementów. Osady te należy regularnie usuwać. Jeśli nie zostaną usunięte, mogą spowodować całkowite zatrzymanie pracy ekspresu. Dlatego ważne jest regularne czyszczenie młynków, pojemników na ziarna, a w przypadku ekspresów w pełni automatycznych również rur i wężyków.
Oleiste ziarna kawy – co robić?
To interesujące pytanie, które dzieli świat kawy. Niektórzy lubią oleiste, ciemno palone ziarna, inni nie. Możemy więc jedynie powiedzieć, że chodzi bardziej o to, dlaczego ziarna są oleiste i jak to się stało. Jeśli kupisz paczkę kawy, a ziarna są oleiste i ciemno palone, istnieje prawdopodobieństwo, że tak właśnie powinno być. Wystarczy spojrzeć na datę palenia lub datę minimalnej trwałości. Jeśli są świeże i lubisz bardzo ciemne ziarna, wrzuć je do ekspresu/młynka. A jeśli nie przypadną Ci do gustu – może oddaj je komuś?
Oleiste ziarna kawy – Arabica i Robusta
Dwa rodzaje kawy, które są najpopularniejsze na rynku globalnym, to Arabica i Robusta. Oba gatunki różnią się właściwościami, takimi jak różna zawartość kofeiny lub wysokość uprawy, a co za tym idzie, różna zawartość olejku kawowego.
Arabica – mniej oleiste ziarna kawy
Ziarna Arabiki są najpopularniejszymi ziarnami kawy na rynku i stanowią około dwóch trzecich światowej produkcji kawy. Zazwyczaj rosną na wysokościach powyżej 1000 metrów i wymagają nieco więcej uwagi i pielęgnacji. Ziarna Arabiki są zazwyczaj mniej oleiste niż ziarna Robusty i charakteryzują się bogatszym wachlarzem smaków, naturalną słodyczą i bardzo zrównoważoną kwasowością.
Robusta – oleiste ziarna kawy
Ziarna Robusty stanowią dobrą jedną trzecią światowej produkcji kawy. Są bardziej odporne na szkodniki, choroby i warunki środowiskowe. Robusta rośnie częściej na niższych wysokościach, poniżej 1000 metrów i ma wyższą zawartość kofeiny niż ziarna Arabiki. Posiada również wyższą zawartość oleju i zachwyca goryczką oraz mocnym, ziemistym smakiem. Ze względu na wysoką zawartość oleju, ziarna te idealnie nadają się jako dodatek do mieszanek espresso, ponieważ zawartość oleju zapewnia piękną cremę.
Tłuste ziarna kawy – które palenie ma tendencję
Jak wspomniano, ciemne palenie ma tendencję do bardziej oleistego charakteru. Ale i tutaj występują różnice. Dostępne są następujące poziomy palenia.
Palenie Cynamonowe: jasnobrązowy kolor z wyraźną kwasowością
Palenie Nowo angielskie: złożona kwasowość, umiarkowanie jasnobrązowy
Palenie Amerykańskie: średnio brązowe, lekko słodsze, pełne body z kwaskowatymi nutami
Palenie City: zrównoważone body z wyczuwalną kwasowością, średnio brązowy odcień
Palenie Full City: średnio ciemno brązowe, aromaty palenia
Palenie Wiedeńskie: intensywnie ciemnobrązowe, słodko-gorzkie, nuty karmelowe
Palenie Francuskie: ciemnobrązowe ziarna, lśniące od oleju, wyraźne aromaty palenia, słodkie, czekoladowe
Palenie Włoskie: intensywnie ciemnobrązowe, bardzo błyszczące ziarna, wyraźne aromaty palenia, praktycznie bez kwasowości
Spotkaliśmy się również z prawie czarnymi ziarnami kawy, bardzo lśniącymi i bardzo oleistymi, z aromatami dymu i węgla drzewnego (czasami nazywanymi paleniem sycylijskim).
Oleiste ziarna kawy w palarni KULTcafe.pl
W naszym sklepie nie znajdziesz oleistych ziaren kawy, chyba, że zamówisz sobie takie palenie. Po pierwsze, palimy je świeżo każdego dnia, a po drugie, nasze ciemne palenie jest nieco jaśniejsze niż inne, głownie Full City. Niemniej jednak, a może właśnie dlatego, nasze palenie espresso smakuje wyjątkowo dobrze :-)
A oto krótkie podsumowanie, kiedy oleiste ziarna kawy są OK, a kiedy NOK.
Oleiste i ciemne - głównie świeżo palone, aromaty palonych ziaren, czasami dym i węgiel drzewny, czekolada. Powstają w wyniku długiego i/lub bardzo gorącego palenia - są OK.
Oleiste i jasno/średnio palone - głównie stare, mdłe i bez smaku, prawdopodobnie zjełczałe. Spowodowane bardzo długim i nieprawidłowym przechowywaniem - są NOK.
Dlatego, jeśli lubisz oleiste ziarna kawy, koniecznie sprawdź datę palenia lub datę minimalnej trwałości. Poza tym, jak zawsze: cokolwiek lubisz, smakuje dobrze i to jest dobre.